Bibliografie > Zelfstandige publicaties
MENUET
Roman De Arbeiderspers, Amsterdam, [april] MCMLV [= 1955] 043/044/045) (De Boekvink, Litteratuur in miniatuur) Ingenaaid (met omslag), 101 p., 12,5 x 20 cm. 048) Omslag: [Helmut Salden] Flaptekst: ‘Menuet’ door Louis Paul Boon (de grote Vlaamse auteur, ook schrijvend onder het gemeenzame pseudoniem Boontje) is de geschiedenis van een arbeider in een diepvrieskelder, in zijn verhouding tot een koele, verzakelijkte echtgenote en het nog zeer jonge meisje dat bij hen de huishouding doet. p. [4]: [Motto:] MENUET. Oorspronkelijk Franse dans van langzame, afgemeten statige bewegingen in 3/4 maat. Van Dale’s woordenboek p. [5]: Inhoud: I De vrieskelders II Mijn planeet III Het eiland 042 MENUET werd eerder gepubliceerd in twee afleveringen van Nieuw Vlaams Tijdschrift. Hoofdstuk I: ‘De vrieskelders’ in het maart-nummer van 1955; ‘II Mijn planeet’ en ‘III Het eiland’ in het april-nummer van datzelfde jaar. 043 Doordat Boon de titel aan twee uitgevers aanbood, die er voor kozen ieder voor zich een editie op de markt te brengen, is er verschil van mening over de volgorde der drukken. Zo stelt Raat: ‘de korte roman die in mei 1955 werd uitgebracht door Uitgeverij Ontwikkeling te Antwerpen en een maand later door De Arbeiderspers [...]’ [12.11.73.09.1 (p. 1)] Verdoodt volgt hem hierin [10A.18-VERDOODT (p. 48)]. Muyres meent dat de editie van Ontwikkeling in augustus 1955 van de pers kwam. [Bewijsvoering in: 10B.67-DE KANTIEKE SCHOOLMEESTER 9 (p. 18-21)]. Opvallend is dat deze titel niet voorkomt in de advertentie van De Arbeiderspers in Het boek in Vlaanderen (1956). Hetzelfde geldt voor de advertentie in datzelfde jaarboek voor 1959. Over de promotie van de titel zijn blijkbaar afspraken gemaakt tussen Ontwikkeling, die er in 1956 wel voor adverteerde, en De Arbeiderspers. Dat kan tevens afgeleid worden uit de Belgische Bibliographie. In deze ‘Maandelijkse Lijst van Belgische werken’ wordt in de maandlijsten in 1955 wel gewag gemaakt van de verschijning bij De Arbeiderspers van de eerste twee Reservaat-deeltjes, maar niet van die van Menuet. De verschijning van de uitgave bij ontwikkeling wordt eerst geregistreerd in de maandlijst voor januari 1956. 044 Directeur Kuipers van De Arbeiderspers schrijft Boon op 27 april 1955: ‘Menuet is klaar. De presentexemplaren bereiken u dezer dagen.’ basis van deze mededeling is gekozen voor de drukvolgorde zoals hier weergegeven. 045 Tussen de eerste vier drukken bestaan kleine verschillen in de tekst. Dit blijft ook bij Op latere drukken het geval. Zo heeft Boon de leeftijd van de vrouw aangepast. Ook varieert de lengte van de knipselstrook en de opmaak van de bladzijden. In de meeste drukken bevindt de knipselstrook zich bovenaan de bladzijden, in sommige echter onderaan. 046 De oplage bedroeg 1000 exemplaren. 1955 [augustus]: 1e [= 2e] druk: L.P. BOON: MENUET Roman (Nieuw Vlaams Tijdschrift Reeks 66) Uitgeverij Ontwikkeling S.M., Antwerpen, [augustus] MCMLV [= 1955] Ingenaaid (met stofomslag), 114 p., 16 x 22,5 cm. Stofomslag: [Auteursnaam:] Louis Paul Boon Flaptekst: Relaas: De hoofdpersonen uit deze gebalde, dynamische roman zijn een man, een vrouw en een zeer jong dienstmeisje, die elk lang hun kant op zoek zijn naar zichzelf en er wanhopig naar streven om los te breken uit de grauwe alledaagsheid en de krampachtige menselijke beperktheid. Zo meesterlijk is dit verhaal geschreven, van een zo pregnante mensenkennis getuigenis afleggend, dat geen enkel lezer ontsnapt aan de beklemmende sfeer van het werk, dat ruimschoots de grenzen van onze lopende romanproductie te buiten gaat. p. [4]: Copyright 1955 bij de Uitgeverij Ontwikkeling, Antwerpen p. [6]: [Motto:] “menuet”, oorspronkelijk franse dans van langzame, afgemeten statige bewegingen in 3/4 maat. van dale’s woordenboek p. 7-51: I. De vrieskelders p. 53: II. Mijn planeet p. 85: III. Het eiland 1955: 2e [= 3e] druk: Uitgeverij Ontwikkeling S.M., Antwerpen (Nieuw Vlaams Tijdschrift Reeks 66) Ingenaaid (met stofomslag), 114 p., 16 x 22,5 cm. Idem 1956: 2e [= 4e] druk: N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam [Als 1e druk][Oplage van 1000 exemplaren] [De tekst werd opnieuw gezet, wellicht vanwege de vele zetfouten in de eerste druk: Muyres in 10B.67-DE KANTIEKE SCHOOLMEESTER nr 9 (p. 179 ev)] Flaptekst: Dit is de uiterst navrante geschiedenis van een arbeider in een diepvrieskelder, in zijn relatie tot een koele en verzakelijkte echtgenote en het jonge maar niet van oeroud vrouwelijk raffinement verstoken meisje dat bij hen de huishouding doet. 1961 [november]: 3e [= 5e] [gewijzigde] druk: N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam (ABC pocket 123) Pocket, 148 p., 11 x 17,5 cm. p. [4]: Copyright 1948 [sic] Omslag: Lotte Ruting Achterplat: Louis Paul Boon, de verbluffende auteur van romans als ‘De kapellekensbaan’ beschouwt ‘Menuet’(én ‘Mijn kleine oorlog’ dat als Salamander-pocket is verschenen) zelf als het beste dat hij ooit heeft geschreven. Vele van zijn lezers zullen hem daarin bijvallen. Deze geschiedenis van een arbeider in een diepvries-kelder, in zijn verhouding tot een diepvrieskoude echtgenote en het nog zeer jonge meisje dat bij hen de huishouding doet, grijpt naar de keel. Niet alleen door het verhaal zelf, maar ook door de authentieke kranteberichten (verhalen van moord, verkrachting en ellende) die het verhaal als een niet aflatende modderstroom begeleiden, en die (er ook typografisch van los staande) zich met de ondertoon van deze korte roman vermengen. Geen genoeglijke lectuur dus. Nee, maar wel het echtste en ontroerendste werkstuk waarin de bezeerde idealist Louis Paul Boon zich ooit heeft uitgedrukt. 1967: 4e [= 6e] herziene druk: N.V. De Arbeiderspers/ABC-Boeken, Amsterdam (Grote ABC nr 83) Paperback, 101 p. 12,5 x 20 cm. p. [4]: Omslag: Henri de Haas Achterplat: Bekroond met de Constantijn Huygens-prijs 1966 behoort het werk van de thans 55-jarige Vlaamse auteur Louis Paul Boon nu ook ‘officieel’ tot de voornaamste hedendaagse Nederlandse literatuur, waarvan Weverbergh hem eens ‘de Vincent’ de grote voorloper dus noemde. In de recente ‘Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur’ lezen we over Boon: ‘Een gedrevene en om zijn weergaloze scheppingskracht unieke verschijning in de moderne Nederlandse literatuur.’ De roman ‘Menuet’ verscheen voor het eerst in 1955 en wordt door de schrijver zelf tot zijn beste werk gerekend. Het moderne barbarendom, hoogtij vierend in onze zogenaamde beschaving, vormt weer zoals in het meeste van Boons werk, het centrale thema waartegen de gekwetste, grommende idealist Boon het ongebreidelde leven van de onderliggende bevolkingsklassen tekent en zijn schijnbaar asociale karakters het sigma [sic] der menselijkheid geeft. Dit verhaal geeft de geschiedenis van een arbeider in een diepvrieskelder en zijn verhouding tot een diepvrieskoude echtgenote en het nog zeer jonge meisje dat bij hem het huishouden doet. Het verhaal wordt begeleid door een film van kranteberichten, korte en authentieke verhaalflitsen van moord, verkrachting en ellende. Deze modderstroom van faits-divers staat los van de romantekst, maar vermengt zich met de diepste ondertoon ervan, zodat de subjectiviteit van de persoonlijke ellende opgenomen wordt in de algemene tragiek van de menselijke samenleving. Een uniek, in één adem geschreven werkstuk, en een verschrik-kelijke allegorie op onze tijd! 1969: 5e [= 7e] druk: N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam Verder: Idem 1972: 6e [= 8e] druk: Idem 1974: 7e [= 9e] druk in: 01.57-MENUET EN ANDERE VERHALEN 1977: [= 10e] druk: Idem 1978: [= 11e] druk: Idem 1981: [= 12e] druk: Idem [1982: 13e] druk: Knippenberg's Uitgeverij, Utrecht (BulkBoek 115, jaargang 10) Losbladig, 45 + III p., 21,5 x 27 cm. p. [2]: In ‘Menuet’ wordt het verhaal begeleid door authentieke kranteberichten. Ook de foto's in deze BulkBoek-uitgave zijn afkomstig uit kranten die rond de tijd van ontstaan van de novelle verschenen. De foto's staan echter los van de berichten en, daaruit logischerwijs voortvloeiend, het verhaal. Berichten als opgenomen in ‘Menuet’ worden in kranten immers zelden of nooit van bijbehorende foto's voorzien, vandaar dat is gekozen voor foto's die wat betreft dramatiek en nieuwswaarde nauw aansluiten bij de berichten. p. 3: Martin Ros: Over Boontje p. 8: [Motto] p. 9: Menuet: De vrieskelders p. 22-23/26-33: Menuet: Mijn planeet p. 24: Menuet, een film van Lili Rademakers: synopsis met vier foto's p. 33: Menuet: Het eiland p. 43: Hannemieke Postma-Nelemans: ‘Over Menuet’ p. [46]: [Berichtgeving uitgever] Achterplat: ‘Menuet’ werd door Louis Paul Boon zelf als het beste beschouwd dat hij ooit had geschreven. Deze korte roman vertelt de geschiedenis van een arbeider is een diepvrieskelder, in zijn verhouding tot een diepvrieskoude echtgenote en het nog zeer jonge meisje dat het huishouden doet. Als een niet aflatende modderstroom wordt het verhaal begeleid door authentieke kranteberichten vol moord, verkrachting en ellende, die in toegespitste zin de harde ondertoon van de roman verbeelden. In deze BulkBoek-uitgave van “Menuet” voegen de authentieke krantefoto's uit die tijd daar nog het hunne aan toe. 1983: 11e [= 14e] druk: als 10e druk 1987: 12e [= 15e] druk: Idem 1988: 13e [= 16e] druk: Idem 1990: 14e [= 17e] druk: Idem 1997: 15e [= 18e] druk: Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen Paperback, 144 p. p. [4]: Omslag: Astrid Vos Achterplat: Een gehuwde man vat liefde op voor een jong meisje dat bij hem en zijn vrouw het huishouden doet. De vrouw krijgt een kind van haar zwager, met wie ze slechts één kortstondige ontmoeting had. De driehoeksverhouding tussen de arbeider, zijn vrouw en het meisje grijpt de lezer naar de keel. Niet alleen door de grauwheid van hun bestaan en hun onderlinge vervreemding, maar ook door de authentieke krantenberichten (verhalen over moord, verkrachting en andere ellende) aan de kop van de bladzijde die het verhaal als een verontrustende modderstroom begeleiden en die zich met de ondertoon van deze korte roman vermengen. Een aangrijpende roman over de eenzaamheid en onmacht van de mens in een vijandige wereld. Louis Paul Boon beschouwde Menuet als een van de beste boeken die hij heeft geschreven. Het is inmiddels in acht talen vertaald. - Menuet is geen lijvig boek, maar wat de auteur beoogde heeft hij in een honderdtal bladzijden zo aangrijpend gebundeld, dat we het toch tot een der grootste uit de Vlaamse romankunst moeten beschouwen. - De Nieuwe Gazet - Menuet is navrant verteld en zowel de geraaktheid door de buitenwereld als de angst, de lijfelijke verwondering van de man en het meisje, zijn hier obsederend weergegeven. -Vrij Nederland
|
