Bibliografie > Zelfstandige publicaties

DE KAPELLEKENSBAAN

Roman

N.V. De Arbeiderspers, Amsterdam, [maart] MCMLIII [= 1953] 031)

Gebonden (met stofomslag), 405 p., 14,5 x 22 cm. 032)

Flaptekst: Louis-Paul Boon, door zijn debuut De voorstad groeit en door zijn andere romans en verhalen zeer bekend geworden, is wellicht de merkwaardigste in het Nederlands schrijvende auteur en De Kapellekensbaan is ongetwijfeld zijn merkwaardigste boek. Het is een groot boek van omvang en inhoud. Het thema er van is de wanhoop over de toestand van de wereld; de variaties op dit thema zijn, daar het verhaal op verschillende plans speelt, zeer talrijk. Het hoofdverhaal - cursief gezet - is dat over Ondine als kind, meisje en vrouw. Zij leefde in de vorige eeuw en maakte de opkomst mee van het socialisme, waarvan de schrijver en zijn vrienden intussen de latere ontwikkeling critisch beschouwen. Ieder fragment uit Ondine’s prachtige roman wordt door hen in gesprekken van commentaar voorzien en op allerlei wijzen gevarieerd; de hedendaagse geesteswereld en de politiek van de dag worden zeer scherp beoordeeld; het leven van deze vrienden wordt op verrassende wijze verteld en in het boek zijn verder een aantal geestige moderne fabels van een van hen opgenomen.

Origineel en zeer gedurfd van opzet en stijl als dit boek is, zal het veel opzien baren. Er zijn bladzijden in van fijne ontroeringskracht, er zijn er ook vol grootse visie, van bijzondere satirische scherpte, en van een onomwonden grolligheid, die aan Rabelais doet denken. Louis-Paul Boon behoort tot de belangrijkste schrijvers van het Neder- [vervolg achterflap:] landse taalgebied. Dit nieuwe boek zal veel besproken worden en zowel instemming als verzet wekken. Niemand zal echter aan de eerlijke bedoelingen van de auteur kunnen twijfelen of de litteraire kwaliteiten van zijn werk willen ontkennen.

p. [5]: [“ten geleide”:]

HET BOEK OVER DE KAPELLEKENSBAAN

dat het boek is over de kinderjaren van ondineke, die geboren werd in tjaar 1800-en-zoveel... en die verliefd werd op meneer achilles derenancourt, directeur van de garenfabriek de filature, maar die op het laatste van het boek trouwen zal met het zielige oscarke... over haar broer valeer-traleer, met zijn mensenhoofd dat van hier naar daar door het leven waggelt, en over meneerke brys die zonder dat hij het wist een der 1e socialisten was... over haar vader vapeur, die met zijn goddeloze machine de wereld redden wou, en over al wat mij toevallig niet te binnen schiet, maar dat in zijn grote lijnen de moeizame OPGANG VAN HET SOCIALISME wil tekenen, en de ondergang van de burgerij die 2 oorlogen op haar kop kreeg en ineenstuikte. Maar daartussen en daarnaast is het ook een boek dat zich veel later afspeelt, in onze moderne dag van vandaag: terwijl ondineke leeft in tjaar 1800-en-zoveel, leven mossieu colson van tministerie, johan janssens de dagbladschrijver, tippe-totje de schilderes, mtr. mots en pr.dr. spothuyzen - en gijzelf, boontje - ten huidigen dage, op zoek naar de waarden die waarlijk tellen, op zoek naar iets dat de NEERGANG VAN HET SOCIALISME tegenhouden kan. Maar... de hemel beware er ons voor moest het niet méér zijn dan dat: het is een plas, een zee, een chaos: het is het boek van al wat er op de kapellekensbaan te horen en te zien viel, van tjaar 1800-en-zoveel tot op deze dag.

p. [7]: Inhoud:

[Van de stukjes die geheel cursief werden gezet ('t verhaal van Ondineke) wordt de benaming ervan hier cursief weergegeven, die waarin enkele cursief gezette passages voorkomen worden vooraf met # gemerkt. De onderdelen die in latere ‘bekorte versies’ werden weggelaten, worden aan het eind van de titel met * aangegeven. Hoewel de hoofdstuktitels in kapitalen gezet werden, werd gekozen voor weergave in onderkast op de eerste letter van het hoofdstuk na.]

[Hier begint het 1ste hoofdstuk: Lente te Ter-Muren

Over alles een groot kruis / Atlantic-atomic / Lap-en-vliegwerk / Noch god noch democratie / Malaise / # De kleine ondine tussen ijzer en glas / # Een vergissing en een verwittiging / # De kapellekensbaan / # De heldin tussen 2 fabrieken / # Een hoopje mens / 1800-en-zoveel / Ondine en haar zotte moeder / Perpeteum mobile / Abnormaliteiten / Waar blijft het leven? / # Donkere tijd / Een wonder is geschied / De heilige valeer / Parodie / # Arm vlaanderen van de geest */ Het spook der menselijke plantrekkerij / # Uw belang ligt in een gedicht */ De oude bultkarkas spreekt / Haar 1ste lief / De misdaad / Het staartje van de misdaad / # De dramatiek is zoekgeraakt / Dubo dubon dubonnet / Voor loonsverhoging / Mtr. pots schrijft een brief / Het kostuum der armen / Reinaert of isengrinus? / De jacht begint / De soort waar de wereld zich niets van aan trekt / Ieder het zijne / Pif-paf * / Onzelieveheer-van-ter-muren spreekt frans / Ik ben beter dan de anderen / Het valt moeilijk te controleren / Meneerke brys is niet goed wijs / Burgerij-recepten / Le jeu de la rose * / De man met het afgesneden oor * / De peperbus treedt op / # De leegte grijnst u aan / # Einde van de zonnebloem-cultus / De wil van ons onderbewuste geschiede... / Fabrieks-meisjes hebben een lief / # Plastische elementen in de literatuur / Die wisse es soo vet / Spijtig van dit en spijtig van wat anders / # Geschiedenis van de peperbus / Een filmscenario * / Laat eens uw vinger zien, valeer! / De 5 vingeren / Brandende kaarsen / De boeckenspieghel / Arm kindeke jezus van ter-muren / Overschreden grenzen / De heren komen! / Moedeloze dag / Reinaerts droom / Gekwetst ben ik al binnen / # Mijn kleine congo * / Een nieuwe wereld * / Het is de lentetijd / # Het schone en verhevene / Het zoveelste masker / Vlechten / # In aansluiting met dit en dat / Hou de dief! / Krullen / De hoge wereld / De jongen uit de duivelskamer / In december / De duivelskamer der heren / Zonder kop of kont / De goden

Hier begint definitief het 1ste hoofdstuk: Lente te Ter-Muren

[Deze tussentitel vervalt na de vierde druk]

De averechtse verkenning / Hamlet de 2de / Alweer een averechtse verkenning / De koningin van ter-muren / Stilleven met klompen / De averechtse verkenning van tippetotje / Reis van nihilisme naar realisme / Een kruiwagen, ha / # En nu de streep is getrokken * / De moordenaars komen! / Wat moest ik hem nu zeggen? / Van de pladisen / De wereld een vrouw / Boten in de storm / Kramiek belt aan / Ik zal me tussen u verdelen / # Geschiedenis van jeannine, de voorlopige / De dichter een wegwijzer en een profeet? / Duizend dingen blijven ongestraft / # Boontje werd niet verwittigd * / De particuliere aard / De allereerste socialen / Brandende kerk * / Kust ze! / Onze correspondent uit moscou of het hemd gaat nader dan de rok * / Avond op tkasteel / Sint dede ic hem crune / # De schroef zonder einde / De biecht van vapeur / # De mortel van de hoge wereld / Een roman van tippetotje * / Het ongelukkig roofdier / Johan janssens een leeuwenman / Wat ben ik binnen 10 jaar? / De 2de reis van nihilisme naar realisme / Een slang tussen de bloemen / Voor de duivel almachtig / De visvangst met de staart / De waarheid in 2 gekapt * / Het spook tegen de muur / La femme nue de ter-muren / En voor de rest: alles is maar zo-zo / Hamlets aan de lopende band / # De natuur, maar met niet te veel bomen / De periodieke moeheid / # Over ijsroom en vanillepoeder * / Te ingewikkeld... / ... en te hard / Machines * / Het eeuwige perpeteum mobile / Dagblad te koop / Te huur voor publiciteit / Pleite / De dodenkaars / De wereldwijze * / Het duister / # De definitie van kramiek / Twee vergeten notas * / De badkamer / De retraite van ondine / Van nu toten dhomsdage / Een ‘reinaert’ door de zoon van johan janssens * / Nieuws van de oude bultkarkas / # Uit de zoute zee komt zoete vis * / In memoriam veenmanneke (I) / Aan de boskant / In memoriam veenmanneke (2) / De quinquet-lamp / De 4 villas / # Meiklokjes / Het lastenboek / De bedevaart naar sinterwolfgang / Op 1 mei / De 2de dag van mei / Bemerking aan de eindstreep van dit hoofdstuk / Bemerking over de eindstreep

Hier begint het 2de hoofdstuk: vandaag wat zon en morgen wat regen en wind

Had ik het geweten / # Een spel gelijk een ander / De anthologie (I) / De anthologie (2) / Het nut der kunst / # Zonder met sociale saus... of: het mysterie / De stenen pijp / # Wat is realiteit? * / # De proefneming * / Een oude kennis / # Het berenvel / # De dochter der machines / De 4de eigenaar / De misplaatste redevoering / Angst / Valeers nicht krijgt een hart / Witte en zwarte sneeuw / Ik zou een lief moeten hebben / Een brave en wat oudwordende sociaal / De interpellatie / Dode zielen / Zelfs een ondine begaat domheden / # Deep river / Butaangas / Regen en oude kant / # Het paardending... of een vergeten thema * / Hetzelfde vergeten thema... maar omgekeerd evenredig * / Ondine verlangt een zondvloed / Jeannine, de voorlopige, duikt terug op / Een stralende zomernanoen / Leve de koning... om het even dewelke / Oogkleppen / Een suikerspek / Artist in uniform / Nicht maria is bevrucht / De goeie gaan, en de slechte blijven / Het zijn de anderen die iets vertellen / Reportages reportages * / De droom / Wiens fout is het? / Doodschuld / Het mooie verhaal / In memoriam de literatuur * / # De heren / De muiters van de filature / Vapeur spreekt over geld / Het is niet mooi van johan janssens / Ter elmaeren / Voor de 1ste maal: oscarke / # De geest van sommige mannen * / De geest van sommige vrouwen * / Word ik een ordinaire burger-vrouw? / Grijze dag / Een schat [= Schatt] zonder schat / De draad van Ariadne * / # Pygmalion * / Het beroep / Mij ontbreekt iets / # Onverwachte omgekeerde reis; van realistisch nihilisme naar nihilistisch realisme * / Bitter, al te bitter / Het einde?

Toch het 3de en laatste hoofdstuk: gisteren wat zon en vandaag weeral wind en regen en modder

Madame Proust / Te korte beentjes * / De uurrooster van een gevelschilder / Een god der wetenschap? / Schering en inslag / Slechts de schijn telt mee / Aan de onbewaakte overweg / Op allerheiligen / Het proletariaat der bureelbedienden / Hi luudde so utermaten / Als alderijligen voorbij is * / Klotensoep * / # Het weekblad / Ondine moest er mee lachen / Ik heb niet tevergeefs geleefd / Bevruchting naar willekeur * / Vapeur gaat zich expliceren / Het tabakfabriekje / Waar is uw diploma? / De muziek der socialen gaat voorbij / # Professor spothuyzen over de socialen / Te laat voor de trein van 7 uur 58 * / Op de blandinusberg / Is de pest mij voorbijgegaan? / De verdere geschiedenis van mtr. pots / De 7koppige draak / # Misverstand I... / # ...en misverstand 2 / Het verhaal van johan brams * / Het droom-oscarke / De kerstboom / Eerlijkheid / Een rechte hoek van 45 graden * / Misdadigers die vrij rondlopen / Ondine spreekt van trouwen / Over ziekte en tovenarij / Over ziekte en dood / Nog en nog eens over ziekte en dood / Het gedicht over de atoombom / De doos van pandorra / Help u zelf zo helpe u god / Links is links / Afwijkingen van het realisme * / Bekoring van antonius en tolfpoets * / Een wreker moeten wij hebben / Ik geloof in het bijzonder... / De apotheker en zijn discipel * / Een schromelijke vergissing... maar om bestwil / Kunst contra wetenschap * / Ziet ge tnu! ... * / Problemen... al maar problemen * / Is de chaos te bestrijden? / Mijn tijd is nog niet gekomen / De dood van mijn zuster jeanneke / # Vijgen na pasen / Is ook humor triestig? / De hovenier * / Wie is er nu de kliek? / De wereld valt in 3 stukken / # Schijn en wezen / Het verweer van siekegheest / De humor leidt ons naar de kwade / Baas boven baas / Schuld maar geen boete * / Het overspel van reinaert / We zullen wachten en zien / Ondine laat zich vastnagelen aan de brem / Blues for yesterday / Het geneeskundig onderzoek / # Meikevers / Want ik ben geen marcus aurelius / De droom van tippetotje * / Overgevoeligheid / De bloem van oscarke / # De geschiedenis van meetje wanne / # De franse lijn * / Ik zou u een jong gemaakt hebben / Waar blijft reinaert? / Plastische uitdrukkingen / Het dwaalspoor van ondine / Droom voor tippetotje * / De porseleinwinkel / Ik zal mijn plicht doen / # Toch zijn er die hun plicht doen! / De porseleinwinkel wordt voortgezet / Het leven buiten het leven * / Ondine in het café der 1ste vuile huizen / Wanneer komt de republiek van reinaert? / Wijlen meneer god / De houten muis / 's Coninxs gethrauwe cnecht / Het mislukte product / De grap met het kruis van heldenmoed / Een huwelijk van ruzie en ambras / Kanker / Op de kamer boven het café / De roman van de oude bultkarkas]

030 In het najaar van 1943 schrijft Boon Roggeman: “ik ben aan Madame Odile begonnen en zal trachten deze wereld van onbegrip, misverstand, en het zich verblijden in het ongeluk van een ander, er in neer te leggen. Ik zal er tevens de ondergang van de kleine burgerij onder de slagen van twee elkander opvolgende oorlogen, en het tijdsbeeld van vóór- en naoorlogsche kleinstad in trachten op te bouwen. [01.82-BRIEVEN AAN MORRIS (p. 60)]” Dit wordt uiteindelijk De Kapellekensbaan.

G.J. van Bork: ‘De stukjes die Boon schreef voor De Kapellekensbaan werden in een groot aantal gevallen gepubliceerd in een reeks van dag- en weekbladen [...] [zoals] Front, De Vlaamse Gids, Podium, Nieuw Vlaams Tijdschrift, De vlam, Vooruit en Tijd en mens.’ [10A.14-OVER DE KAPEL-LEKENSBAAN (p. 14)

In 10A.23-BIBLIOGRAFISCH OVERZICHT en 10A.34-DE KAPELLEKENSBAAN GROEIT (p. 434-479) geeft Jos Muyres een uitgebreid overzicht van voorpublicaties. Hij gaat daarbij uit van de als De Kapellekensbaan gepubliceerde tekst en voorbij aan het bestaan van andere prefiguraties. Juist deze, in literaire dan wel journalistieke vorm, geven een inzicht in het ‘groeiproces’ van auteur en boek.

De Kapellekensbaan is niet de simpele herschrijving van “het pak papier”. Boon is uiterst selectief geweest bij het samenstellen van zijn meesterwerk.

031 Overgang van de schrijver naar De Arbeiderspers werd een feit nadat Reinold Kuipers uitgave van deze titel had toegezegd. De eerste ‘Boon-uitgave’ werd echter 01.06-TWEE SPOKEN.

1955: 2e druk: Idem

[Volgens 13A.14-OVER DE KAPELLEKENSBAAN (p. 21): februari 1956]

[2000 exemplaren, 1000 ervan werden opgebonden, 1000 in plano gelaten]

[Herdruk van ‘staand’ zetsel, waarin sporen van herstel van tijdens druk opgetreden beschadigen [?].

Bijvoorbeeld:

p. 283, 1e druk eindigt met het woord “daar”, waarmee de 2e druk op p. 284 opent;

p. 387, 1e druk, laatste woord “beren” is in de tweede druk gewijzigd in “boeren”. Dit herstel is niet duidelijk; in de tweede regel van p. 388 is sprake van een “beer”. Gelet op de context moet aangenomen worden dat de omzetting in “boeren” onjuist is.]

1960 [september]: 3e druk: Idem

[De 1000 plano's van de 2e druk]

[Onjuist om hier van druk te spreken. Het betreft slechts een tweede oplage. Toch wordt de aanduiding van de uitgever hier gevolgd om verdere verwarring te voorkomen.]

1964 [juni]: 4e, door de schrijver geheel herziene druk 033/034)

N.V. De Arbeiderspers/ABC-boeken, Amsterdam

(Grote ABC nr 9)

Paperback, 291 p., 13 x 21 cm.

p. [4]: Omslag: Jef Koning

Achterplat: Dit is een herdruk van een der merkwaardigste boeken van een der merkwaardigste in de Nederlandse taal schrijvende auteurs. Een groot boek, zowel van omvang als van inhoud. Het hoofdverhaal is de levensgeschiedenis van het meisje Ondine, dat wordt afgewisseld met commentaren, anekdotes, fabels en kritieken, die alle de wanhoop over de toestand van de wereld tot thema hebben. Origineel en gedurfd van opzet en stijl als dit boek is, heeft het veel opzien gebaard. Het heeft velen geschokt en vaak een sterk verzet gewekt. Maar niemand heeft ooit getwijfeld aan de eerlijke bedoelingen van de auteur of aan de literaire kwaliteiten van zijn werk.

033 De oplage bedroeg 5000 exemplaren. De aard of reden van wijzigingen in de tekst worden niet verantwoord, dit geschiedt eerst in de 16e druk.

034 Eerste herziene druk. Er zijn 114 bladzijden geschrapt.

1966 [april]: 5e, door de schrijver geheel herziene druk: Idem.

Formaat gewijzigd: 12,5 x 20 cm.

[3000 exemplaren][Zetsel van de 4e [= 3e] druk

1967 [december]: 6e, door de schrijver geheel herziene druk: Idem

[3000 exemplaren][Zetsel van de 4e [= 3e] druk

1969 [februari]: 7e, door de schrijver geheel herziene druk:

Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam

(Grote ABC nr 9)

Achterplat: Dit is een der merkwaardigste boeken van een der merkwaardigste in de Nederlandse taal schrijvende auteurs, wiens gehele oeuvre is bekroond met de Constantijn Huygensprijs 1966.

Centraal in ‘De Kapellekensbaan’ staat de levensgeschiedenis van het meisje Ondine, dat wordt afgewisseld met commentaren, anekdotes, fabels en kritieken, die alle de wanhoop over de toestand van de wereld tot thema hebben. Origineel en gedurfd van opzet en stijl als dit boek is, heeft het veel opzien gebaard. Paul de Wispelaere heeft ‘De Kapellekensbaan’ en het vervolg daarop, ‘Zomer te Ter-Muren’ (Grote ABC Nr 39) ‘een van de belangwekkendste nieuwe romanscheppingen in de Europese literatuur’ genoemd.

[3000 exemplaren][Zetsel van de 4e [= 3e] druk]

1971 [april]: 8e, door de schrijver geheel herziene druk: Idem.

Kleine omvangwijziging door toevoeging fondslijst: 296 p.

[2000 exemplaren]

1971 [= januari 1972]: 9e druk: Idem.

Kleine omvangwijziging door toevoeging [nieuwe] fondslijst: 295 p.

3000 exemplaren]

Z.j. [= september 1973]: 10e druk: Idem.

Kleine omvangwijziging door toevoeging [nieuwe] fondslijst: 291 p.

[4000 exemplaren]

Achterplat: Alweer een herdruk van een der merkwaardigste boeken van een der merkwaardigste in de Nederlandse taal schrijvende auteurs, wiens gehele oeuvre bekroond werd met de Constantijn-Huygens-prijs en die thans serieus kandidaat staat voor bekroning met de Nobelprijs.

Centraal in De Kapellekensbaan staat de levensgeschiedenis van Ondine, die met zoveel verwachtingen het leven inging, zich vergooide en weer oprichtte om ten slotte haar toevlucht te zoeken in een huwelijk met Oscarke, de beeldhouwer.

Maar bladzij na bladzij onderbreekt de schrijver deze levensgang met commentaren, anekdoten, fabels en kritieken: getuigenissen van een sociale bewogenheid die zijn weerga in de Nederlandse sociaal-geëngageerde literatuur niet vindt. Origineel en gedurfd van stijl heeft het boek veel opzien gebaard. Het is het werk van een gedrevene. Felle opstandigheid en bitter sarcasme wisselen elkaar in hoog tempo af.

* De eenvoud van Boons thema maakt dat hij een der weinige werkelijk grote auteurs is die toegankelijk zijn voor de velen.

- W.F. Hermans

* Deze roman van een kandidaat voor de Nobelprijs is controversieel geweest zoals alleen boeken die hun tijd voor zijn dat kunnen. En ook nu experimenteel schrijven normaal is, heeft dit boek niets van zijn frisheid en vitaliteit verloren.

Times Literary Supplement over der Engelse vertaling van

De Kapellekensbaan: Chapel Road

Nieuw] omslag: Wout Muller

1974 [februari]: 11e druk:

N.V. De Arbeiderspers/Em. Querido's Uitgeverij B.V., Amsterdam

(Grote ABC nr 9)

[6000 exemplaren]

1974 [juli]: 12e druk: Idem

[4000 exemplaren]

1975 [januari]: 13e druk: Idem

[6000 exemplaren]

1976 [mei]: 14e druk: Idem

[5000 exemplaren]

1977 [april]: 15e druk: Idem

[4500 exemplaren

Achterflap: [Recensies uitgebreid met:]

Boons voorstellingswereld blinkt uit door interpretatiemogelijk-heden, is vol verlokkelijke raadselachtigheid en verleidelijke en verraderijke dubbele bodems. De utopie en de misantropie liggen vlak naast elkaar zonder dat de spanning tussen hen wordt opgeheven. - Arthur Lundkvist, lid van de Zweedse Academie

1979: 16e druk in: 01.63-DE KAPELLEKENSBAAN/ZOMER TE TER-MUREN

1979: 17e druk: Idem

1980: 18e druk: Idem

1985: 19e druk:

Uitgeverij De Arbeiderspers/Em. Querido, Amsterdam

(Grote ABC nr 9)

Paperback, 385 p., 13 x 21,5 cm.

Achterplat: ‘Het boek over de Kapellekensbaan, dat het boek is over de kinderjaren van ondineke, die geboren werd in tjaar 1800-en-zoveel ... en die verliefd werd op meneer achilles derenancourt, directeur van de garenfabriek de filature, maar die op het laatste van het boek trouwen zal met het zielige oscarke... over haar broer va-leer-traleer, met zijn monsterhoofd dat van hier naar daar door het leven waggelt, en over meneerke brys die zonder dat hij het wist een der eerste socialisten was... over haar vader vapeur, die met zijn goddeloze machine de wereld redden wou, en al wat mij, etc.’

[Inleiding als in 1e druk, recensies als boven]

Omslag: Wout Muller

1985: 20e druk: Idem

1985: 21e druk: Idem

1987: 22e druk: Idem

1990: [23e] druk in: 01.83-DE KAPELLEKENSBAAN / EROS EN DE EENZAME

MAN / WAPENBROEDERS / HET NIEUWE ONKRUID / 90 MENSEN

1990: [24e] druk: Idem

1994: 25e druk:

DE KAPELLEKENSBAAN

of de 1ste illegale roman van Boontje

Teksteditie en nawoord: Kris Humbeeck en Bart Vanegeren

(Werkuitgaven)

Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam/Antwerpen

Gebonden, 404 p., 14,5 x 22,5 cm.

Flaptekst: Als eerste in een reeks ‘Werkuitgaven’ van de romans van Louis Paul Boon verschijnt nu de vijfentwintigste druk van De Kapellekensbaan. Teksteditie en nawoord werden verzorgd door het L.P. Boon-documentatiecentrum van de Universitaire Instelling Antwerpen.

In het besef dat de wereld zich niet langer leent tot ‘fatsoenlijke boeken’, verscheurt Boon eind 1945 het manuscript van een roman waaraan hij sinds september 1943 vol enthousiasme werkt, Madame Odile. De schrijver vernietigt zijn boek evenwel niet maar recycleert het. De snippers ervan vult hij aan met kanttekeningen bij onze wereld van vandaag, verhaaltjes, bittere bedenkingen, parabels... kleine geschiedenissen. Door dit alles heen loopt als een feuilleton het verhaal van Odile, die nu Ondineke Bosmans heet en die in de vorige eeuw geboren is. Dit arme, maar sluwe en felle meisje gebruikt al haar charmes om hogerop te komen. Daarvoor wendt zij zich in eerste instantie tot de haast nog feodale machthebbers ten tijde van het opkomende socialisme. Haar lotgevallen worden voortdurend becommen-tarieerd door een bont gezelschap van personages: de Kantieke Schoolmeester, Mossieu Colson van tminnesterie, Tippetotje de schilderes, Kramiek, en het evenbeeld van de schrijver, de dichter en dagbladschrijver Johan Janssens, die zelf nog een pastiche van het middeleeuwse Reinaert-verhaal aan deze wirwar toevoegt. Het ‘onfatsoenlijke boek’ dat zo ontstaat geldt als hoogtepunt van de Nederlandse literatuur van deze eeuw.

De Kapellekensbaan is in een groot aantal landen in vertaling verschenen.

[Vervolg achterflap:]

* In de volière van de Vlaamse literatuur hokken vele soorten vogels, het meest huisduiven, enkele protserige pauwen, hier en daar een bedeesde korhoen van een dichter, en dat alles zingt zoals het gebekt is en legt zijn eieren. De witte raaf in het gezelschap is Louis Paul Boon. - Hugo Claus.

* [...] L.P. Boon is een groot en merkwaardig schrijver, een schrijver met moed, een vlijmend intellect, een warm hart en een welversneden pen [...] die een zeer origineel, moedig en belang-rijk werk heeft toegevoegd aan onze moderne letteren. - Hans Warren in Provinciaal [sic] Zeeuwsche Courant (9 mei 1953)

* Boon publiceerde zijn De Kapellekensbaan in fragmenten in een tijdschrift, maar pas in de vijftiger jaren gaf De Arbeiderspers het uit. Het is vrijwel onopgemerkt gebleven: ik heb bijna niemand ontmoet, die ervan had gehoord. - Gerard Reve in Brieven van een aardappeleter

* Boontje is [...] een groot verteller, niet alleen omdat hij u dingen zegt, die ge tothiertoe in de boeken nog niet gevonden hebt - en wanneer hij het u zegt, dan is het alsof hij u bij de keel pakt - maar ook omdat hij u geen zeem aan de baard strijkt.

- Richard Minne in Vooruit (18 april 1953)

* Het boek is met overtuigend talent geschreven: de structuur is verrassend en de stijl die oppervlakkig bezien de indruk van slordigheid maakt, vertoont een vaa rt en een verve die aan de oprechte gedrevenheid niet kan doen twijfelen. Des te meer betreuren we, dat zoveel talent aan zoveel onsmakelijke exhibitie vergooid werd. - P. Evers in IDIL-koerier (15 april 1953)

p. [4]: Dit eerste deel in de Boon-werkuitgave van Uitgeverij De Arbeiderspers is tot stand gekomen in samenwerking met het Documentatiecentrum voor de Wetenschappelijke Studie van het werk van L.P. Boon van de Universitaire Instelling Antwerpen, onder leiding van Paul de Wispelaere.

Omslagillustratie: Sieb Posthuma/Omslagontwerp: Alje Olthof

p. [5]: [De Kapellekensbaan

p. 381: [Nawoord:] Een onfatsoenlijk boek

(Kris Humbeeck & Bart Vanegeren)

p. 403: Verantwoording

1996: 26e druk: Idem

1999: 27e druk: Idem

2000: 28e druk ***

2001: 29e druk: idem

2002: 30e druk: idem

2003: 31e druk: jubileumuitgave

Als voorgaande [Werkuitgaven] drukken

Gebonden met (afwijkende stofomslag)

Omslag: [Voor de omslag werd een kleur gekozen die overeenkomst vertoont met die van de eerste druk. Voor de titel De Kapellekensbaan staat afgedrukt:

Vijftig jaar: jubileumeditie]

[Binnenzijde stofomslag, voor:]

Het boek over De Kapellekensbaan

dat het boek is over de kinderjaren van ondineke, die geboren werd in tjaar 1800-en-zoveel... en die verliefd werd op meneer achilles derenancourt, directeur van de garenfabriek de filature, maar die op het laatste van het boek trouwen zal met het zielige oscarke...

[Binnenzijde stofomslag, achter:]

Louis Paul Boon (1912-1979) geldt als een van de belangrijkste schrijvers in de Nederlandstalige letterkunde. Vele van zijn boeken zijn tot het domein van de wereldliteratuur gaan behoren door het grote aantal vertalingen dat er van zijn werk beschikbaar is.

In de volière van de Vlaamse literatuur hokken vele soorten vogels, het meest huisduiven, enkele protserige pauwen, hier en daar een bedeesde korhoen van een dichter, en dat alles zingt zoals het gebekt is en legt zijn eieren. De witte raaf in het gezelschap is Louis Paul Boon. - Hugo Claus.

[Stofomslag, achterkant:]

In De Kapellekensbaan vertelt Louis Paul Boon het verhaal van de brutale Ondineke Bosmans, die vergeefs haar hele hebben en houden in de strijd werpt om hogerop te komen en te ontsnappen uit het grauwe bestaan ‘in de stad van de twee fabrieken waar het altijd regent, zelfs als de zonne schijnt’.

In een onstuitbaar relaas doet Boon haar tragische geschiedenis uit de doeken en dat alles wordt voortdurend becommentarieerd door een bont gezelschap personages: de Kantieke Schoolmeester, Mossieu Colson van tminnesterie, Tippetotje de schilderes, Kramiek en Boons evenbeeld de dichter en dagbladschrijver Johan Janssens, die zelf nog een pastiche van het middeleeuwse Reinaertverhaal aan deze wirwar toevoegt.

De Kapellekensbaan is een magistrale, onorthodoxe (en daarom destijds ophefmakende) roman over het schrijven, over maatschappelijke ellende en over de ongrijpbare complexiteit van het bestaan.